صندوق طلا ابزار نسبتا جدیدی است که به سرمایهگذار امکان میدهد بدون خرید فیزیکی طلا، در این فلز گرانبها سرمایهگذاری کند. با توجه به ذات صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، این سرمایهگذاری بهصورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفهای انجام میشود تا از نوسانات ناگهانی سرمایهگذاری در امان باشد.
در ادامه این مطلب از iranian finance، به سوال «صندوق طلا چیست؟» پاسخ داده و به بررسی جامع آن میپردازیم.
صندوقهای سرمایه گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس هستند که حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۰ درصد از داراییهای خود را در گواهی سپرده کالایی سکه طلا، سلف سکه، گواهی سپرده شمش طلا و سایر ابزارهای مبتنی بر داراییهای طلا سرمایهگذاری میکنند. مابقی پرتفوی این صندوقها به داراییهای کم ریسک مانند سپردههای بانکی، اوراق درآمد ثابت و … اختصاص مییابد.
درواقع صندوق طلا، امکان سرمایهگذاری در طلا را بدون خرید فیزیکی آن به سرمایهگذار میدهد و روشی مطمئن با بازدهی نزدیک به طلا برای سرمایهگذاری ایجاد میکند.
این سرمایهگذاری توسط مدیران و تحلیلگران حرفهای انجام میشود که در تلاش هستند تا صندوق از نوسانات ناگهانی بازار طلا و انس جهانی در امان باشد؛ به همین دلیل، بازدهی این نوع از صندوقها دقیقا برابر با بازدهی سکه و شمش طلا نخواهد بود اما کاملا متناسب با آن است.
درصد عمده سرمایهگذاری این صندوقها روی گواهی سپرده کالایی سکه طلا انجام میشود. با توجه به اینکه قیمتگذاری طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس جهانی وابسته است، سرمایهگذاری در این صندوقها، یک سرمایهگذاری غیرمستقیم بر نرخ ارز و طلای جهانی است. در نتیجه، سود صندوقهای طلا این به دو عامل بستگی خواهد داشت
در زیر نمونهای از ترکیب دارایی صندوق های سرمایه گذاری طلا را مشاهده میکنید:
سرمایهگذاری در طلا از زمانهای گذشته تاکنون یکی از رایجترین روشهای سرمایهگذاری در جهان بوده است؛ زیرا فلز طلا به دلیل تقاضای زیاد و عرضه محدود، همواره یک دارایی ارزشمند و ماندگار بهشمار میرود.
امروزه نیز خرید و فروش طلا بهعنوان یکی از گزینههای سرمایهگذاری که بازدهی خوبی در بلندمدت و بعضا کوتاهمدت ایجاد کرده است، شناخته میشود. به همین دلیل، افراد زیادی اقدام به خرید فیزیکی طلا کرده و آن را در منزل خود یا بانک نگهداری میکنند تا در صورت رشد ارزش طلا، از سود آن بهرهمند شوند.
امکان خرید طلای فیزیکی، بهصورت طلای نو زینتی، طلای آبشده، طلای دست دو، سکه و شمش وجود دارد. اما توجه داشته باشید که هر یک از روشهای خرید طلای فیزیکی، معایب و نکات خاص خود را دارد که باید از آن آگاه باشید.
صندوق طلا امکان سرمایهگذاری با سرمایههای اندک را فراهم میکند. زیرا حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایهگذاری در این صندوقها، تنها ۱۰۰ هزار تومان است. درحالیکه خرید سکه طلا، شمش طلا یا حتی طلای زینتی نیاز به هزینههای میلیونی خواهد داشت. بنابراین میتوان گفت که این صندوقها امکان سرمایهگذاری برای متقاضیان این فلز گرانبها را افزایش میدهند.
یکی از ویژگیهای صندوق طلا، قابل معامله یا ETF بودن آنهاست که این امکان را به سرمایهگذاران میدهد تا از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری خود، اقدام به خرید و فروش واحدهای آن کنند.
با خرید صندوق طلا، مشکلات خرید فیزیکی طلا از جمله حمل کردن، نگهداری در مکانی امن، احتمال کلاهبرداری، سرقت و تقلب از بین میرود.
خرید طلای فیزیکی دارای کارمزد و مالیات است، در صورتی که صندوقهای طلا معاف از مالیات بوده و کارمزد بسیار اندکی دارند.
صندوقهای طلا دارای نقدشوندگی بالایی هستند و سرمایهگذاران میتوانند سرمایه خود را در هر زمان که تمایل داشته باشند و به راحتی از صندوق خارج کرده و به وجه نقد تبدیل کنند. صندوقهای سرمایهگذاری در طلا دارای بازارگردان هستند. در این صورت، تحت شرایطی که امکان ایجاد بازار یکطرفه وجود داشته باشد، بازارگردان میتواند روند معاملات صندوق را تسهیل کرده و مانع از وجود صفهای سنگین خرید و فروش شود. این موضوع باعث میشود که تفاوت نرخ بین عرضه و تقاضا به حداقل برسد.
گاهی ممکن است نیاز داشته باشید که مبلغی کمتر از ارزش یک سکه، شمش طلا یا حتی طلای زینتی خود را نقد کنید. این کار از طریق فروش طلای فیزیکی دشوار است و ممکن است هزینههای معامله را برای شما افزایش دهد.
اما صندوقهای طلا این مشکل را حل میکنند. شما میتوانید در هر زمان که بخواهید، واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلای خود را به فروش رسانده و مبلغ مورد نظر خود را دریافت کنید. حتی اگر این مبلغ کمتر از ارزش یک سکه یا شمش طلا باشد؛ زیرا هر واحد از صندوق طلا مبلغ کمی دارد.
صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر سکه و شمش طلا علاوه بر مزایای ذکر شده، امکان بهرهمندی از تخصص و تجربه مدیران حرفهای صندوق را نیز برای سرمایهگذاران فراهم میکنند.
مدیران صندوق میتوانند در زمان رونق بازار طلا، تا ۹۰ درصد دارایی صندوق را به سرمایهگذاری در سکه طلا، شمش طلا و اوراق مشتقه آن اختصاص دهند. در زمان رکود نیز، میتوانند منابع طلای صندوق را به ۷۰ درصد کاهش داده و ۳۰ درصد مابقی را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص دهند. این اقدام باعث میشود که ریسک سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر سکه تا حدودی مدیریت شود.
یکی از نکات مهم در زمان خرید طلای فیزیکی، توجه به مبلغ مالیات و اجرت آن است. پرداخت مبلغ مالیات و اجرت طلا در هر خرید و فروش، سرمایهگذاری و کسب سود از طلای فیزیکی را دشوار میکند. با اینکه این موضوع در مورد طلای دست دوم و آبشده از سایر اشکال طلای فیزیکی کمتر است؛ اما ریسک اصالت کالا در این نوع از طلاها بیشتر خواهد بود. بهصورت کلی، خرید و فروش طلا و سکه با ریسکهایی مانند موارد زیر همراه است:
با وجود مزایای بسیاری که سرمایهگذاری در طلا دارد، ریسکهای خرید طلای فیزیکی باعث دشواری استفاده از مزایای این نوع از سرمایهگذاری میشود. به همین دلیل، صندوقهای سرمایه گذاری کالایی مبتنی بر طلا با هدف رفع ریسکهای موجود، ایجاد شدهاند و در بازار سرمایه معامله میشوند.
بازدهی صندوقهای طلا با قیمت طلا و ارز ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، سرمایهگذاری در این صندوقها برای افرادی مناسب است که به سرمایهگذری در این بازارها علاقهمند هستند و ریسکپذیری بالایی دارند.
البته، صندوقهای طلا میتوانند نسبت به طلای فیزیکی ریسک کمتری داشته باشند. زیرا مدیران صندوقها با استفاده از دانش و تجربه خود، نوسانات قیمت طلا را مدیریت میکنند. علاوه بر این، طلا بهعنوان یک دارایی ضد تورم شناخته میشود و قرار دادن صندوقهای طلا در سبد سرمایهگذاری، میتواند به حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم کمک کند.
بازدهی تمام صندوقهای پذیرفتهشده در بورس، ناشی از تغییر ارزش خالص داراییهای سرمایهگذاری شده در صندوق یا NAV آن است.
اما در صندوق پشتوانه طلا، ارزش صندوق وابستـه به قیمت طلا خواهد بود. در واقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (در حال حاضر سکه) سرمایهگذاری کرده و با افزایش قیمت آنها بازدهی کسب میکنند.
صندوق طلا بهتر است یا سکه؟!
یکی از سوالات رایج در اغلب افرادی که با صندوق پشتوانه طلا آشنا میشوند، این است که «آیا بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری طلا مشابه سکه طلا است؟» در پاسخ به این سوال باید بگوییم که بر اساس مقایسه بین بازدهی صندوق طلا با سکه تمام بهار آزادی، سود صندوقهای طلا بالاتر بوده است. زیرا صندوقهای سرمایهگذاری توسط تحلیلگران و کارشناسان خبره مدیریت میشوند.
برای تصمیمگیری درست راجعبه سرمایهگذاری در صندوق پشتوانه طلا، در ابتدا باید انتظارات خود از سرمایهگذاری، میزان ریسکپذیری و بازه زمانی سرمایهگذاری خود را تعیین کنید. سپس مزایا و نکات صندوقهای سرمایه گذاری طلا را در نظر بگیرید.
سرمایهگذاری در طلا از ریسک نسبتا بالایی برخوردار است و بهتر است که با دید بلند مدت انجام شود. البته ریسکهای سرمایهگذاری در طلا با خرید صندوق طلا به حداقل میرسد. همچنین برای سرمایهگذاری در طلا، باید بهترین زمان خرید صندوق طلا را بشناسید. بر اساس تحلیل صندوق طلا که توسط تحلیلگران صورت گرفته است، پیشنهاد میشود تا خرید صندوق طلا را در زمان رکود بازار و با دید بلند مدت انجام داده و از خریدهای هیجانی در بازارهای صعودی خودداری کنید.
صندوقهای طلا یکی از ابزارهای سرمایهگذاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. این سازمان، بر عملکرد این صندوقها نظارت دارد و در صورت بروز هرگونه مشکلی، نسبت به رفع آن اقدام میکند. به همین دلیل، صندوقهای طلا امنیت سرمایهگذاری بسیار بالایی دارند.
همچنین صندوقهای طلا به دلیل ارزندگی بالا و وجود بازارگردان، دارای نقدشوندگی مناسبی هستند و سرمایهگذاران برای خروج سرمایه خود از این نوع از صندوقها مشکلی نخواهند داشت.
تنها ریسک این نوع از صندوقها، نوسان قیمت طلا است. بازدهی این صندوقها نیز به قیمت اونس جهانی و نرخ روز ارز برای تبدیل قیمت آن به ریال وابسته است. با اینحال، نمودار سالهای گذشته نشان میدهد که برآیند نوسانات بلندمدت در این بازار مثبت و سرمایهگذاری در آن سودآور بوده است.
در حال حاضر، تمامی صندوق های کالایی مبتنی بر سکه طلا، قابل معامله در بورس (ETF) هستند. لذا امکان خرید و فروش واحدهای آن، تنها برای افرادی که دارای کد بورسی هستند، مهیاست.
ساعت معاملات صندوق طلا، از ساعت ۱۲:۰۰ الی ۱۵:۰۰ روزهای شنبه الی چهارشنبه (بهجز تعطیلات رسمی) است. همچنین زمان پیشگشایش آن از ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۲:۰۰ است. برای خرید و فروش نماد صندوقهای طلا کافی است، وارد سامانه معاملاتی کارگزاری خود شده و نام نماد مدنظر را جستوجو کنید تا پس از مشاهده تابلو معاملات آن، سفارش خرید خود را ثبت نمایید. همچنین طبق مصوبه سازمان بورس، مبلغ حداقل خرید صندوق طلا، ۱۰۰ هزار تومان است.
کارمزد خرید و کارمزد فروش صندوق طلا به میزان ۰.۰۰۱۲۵ از مبلغ معامله خواهد بود. یعنی مجموع کارمزدهای خرید و فروش صندوق طلا، ۰.۰۰۲۵ از مبلغ معامله میشود.
برای مثال، در صورت خرید ۱۰۰ میلیون تومان از واحدهای صندوق پشتوانه طلا، ۱۲۵ هزار تومان کارمزد پرداخت خواهید کرد.
برای معاملات صندوقهای طلا، دامنه نوسان ۱۰ درصدی در نظر گرفته شده است. این بدان معناست که قیمت واحدهای صندوق سرمایهگذاری طلا در یک روز کاری نمیتواند بیش از ۱۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد. بنابراین، اگر قیمت سکه و شمش طلا در بازار به میزان بیش از ۱۰ درصد در یک روز تغییر کند، امکان این میزان تغییر در صندوقهای طلا وجود نخواهد داشت.
این موضوع باعث میشود که در افزایش قیمتهای ناگهانی سکه و شمش طلا در کوتاه مدت، تفاوت قیمتی بین این دو ابزار و صندوقهای طلا ایجاد شود. البته این تفاوت قیمتی در بلندمدت جبران شده و در نهایت تغییرات صندوقهای طلا با سکه و شمش طلا منطبق میشود.
انواع صندوق های طلا در بورس همگی هدف مشترکی دارند که بستری برای سرمایهگذاری طلا را برای شما فراهم کنند؛ در حال حاضر لیست صندوق های طلا در بورس در ایران عبارتاند از:
صندوق سرمایه پشتوانه لوتوس
صندوق طلای کیان
صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای مفید
صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان
صندوق سرمایه گذاری طلای کیمیای زرین کاردان
صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر طلای صبا
صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر طلای زرفام آشنا
صندوق سرمایه گذاری زرین آگاه
صندوق سرمایه گذاری تابان تمدن
صندوق سرمایه گذاری زاگرس
صندوق سرمایه گذاری آسمان آلتون
پذیره نویسی صندوق طلا کهربـا در تاریخ ۱۹ تیر ۱۴۰۰ انجام شد و تا کنون با ارزش دارایی بیش از ۲۷,۲۳۵ میلیارد ریال، بازدهی مناسبی برای سرمایهگذاران خود ایجاد کرده است. از طریق تصویر زیر امکان بررسی بازدهی این صندوق در مقایسه با بازدهی سکه طلا مهیاست. توجه داشته باشید که بازدهیهای جدول زیر به درصد بیان شده است.
در این مقاله به بررسی سوال صندوق طلا چیست؟ پرداخته شد. صندوق طلا یکی از ابزارهای سرمایهگذاری در بازار بورس است که به سرمایهگذاران امکان میدهد تا بهصورت غیر مستقیم و با بهرهمندی از تخصص و دانش تحلیلگران، در طلا سرمایهگذاری کنند.
صندوق سرمایهگذاری در طلا، قابل معامله (ETF) هستند و معاملات آنها بهصورت آنلاین و از طریق سامانه معاملاتی انجام میشود. لذا برای سرمایهگذاری در این نوع از صندوقها نیاز به داشتن کد بورسی دارد.
از مزایای این صندوق، میتوان به کارمزد اندک، حذف ریسک نگهداری، بهرهمندی از تخصص تحلیلگران، نیاز به سرمایه اندک و … اشاره کرد.